Grondwerk

In deze blog wil ik het graag hebben over grondwerk.

Maar wat is nou precies het nut van grondwerk? Grondwerk is het werken met je paard terwijl je zelf op de grond staat in plaats van in het zadel. Het helpt je om je paard beter te begrijpen. 

Zo kan je veel dingen beter vanaf de grond observeren dan dat je erboven op zit.

Een aantal voorbeelden waar ik op let als ik vanaf de grond met mijn jonge paard bezig ben zijn:

• Hoe leert dit paard het beste?
• Hoe snel leert dit paard?
• Hoe beweegt dit paard?
• Hoe reageert hij op mijn aanwezigheid?
• Hoe reageert hij als ik hem iets uit wil leggen?
• Vindt dit paard het werk leuk?
• Hoe vaak moeten wij een oefening herhalen?
• Wanneer is het tijd om te stoppen?

En zo kan ik nog wel even doorgaan. 

Ik zou eigenlijk niet weten waar ik moest beginnen als ik voor de eerste keer op een jong paard zou gaan zitten zonder alle antwoorden op de bovengenoemde vragen te weten. Natuurlijk kan ik naarmate ik vaker op het paard heb gezeten ook veel van die vragen beantwoord krijgen. Maar de kans dat ik vóór dat ik die antwoorden heb, al een flinke miscommunicatie tussen mij en het paard heb gecreëerd, is zeer groot. Zo zou ik het paard zomaar kunnen overvragen door te lang door te rijden. Voor mijn gevoel heb ik de rit dan kort genoeg gehouden maar als ik eerst vanaf de grond was begonnen, had ik misschien geweten dat het paard na 3 rondjes al genoeg prikkels heeft gehad. 

Wat heeft het paard eraan?

Ik heb het nu vooral over wat ‘ik’ als trainer aan het stukje grondwerk heb. 

Maar wat voor voordelen haalt het paard er dan uit?

 Zoals ik het paard beter kan begrijpen is het ook andersom. Het paard kan mij zien, horen, ruiken en af en toevoelen als ik op de grond sta. Voor het jonge (en oude) paard is dit belangrijk omdat dit mee wordt genomen in hoe hij over mij gaat denken. Zoals alle paardenliefhebbers weten is een paard een vlucht dier. En bij alles wat vreemd is (in dit geval dat gekke mens in het midden van de stal/longeercirkel/bak/etc.) gaat hij zich als allereerste een paar dingen afvragen:

• Ben jij gevaar?
• Ben jij te vertrouwen?
• In wat voor rang sta je in verhouding tot mij (het paard)? 
• Wil je iets van mij?

De vraag of je snoepjes in je zak hebt komt pas ná dat hij zeker is van de antwoorden op de bovengenoemde vragen. 

Maar naast het stukje communicatie haalt het paard nog meer voordelen uit grondwerk. Omdat de oefeningen vanaf de grond zo breed zijn dragen zij bij aan:

• Kracht
• Souplesse
• Balans
• Conditie
• Coördinatie 
• Concentratie
• Variatie 

Voorbereiding op het rijden

Nog reden waarom ik grondwerk met jonge paarden belangrijk vind is omdat de oefeningen die ik met het paard doe, een voorbereiding zijn op het werk onder de man. Ik zorg er graag voor dat ik zowel náást als óp het paard dezelfde hulpen kan geven en dezelfde oefeningen kan doen. Zo is de stap vanaf de grond naar het zadel helemaal niet zo spannend. Het paard voelt zich zeker omdat hij weet wat hem te doen staat. Bij een onzeker paard kan ik zelfs iemand in het midden zetten die dezelfde oefeningen vanaf de grond vraagt terwijl ik er zelf zit (of andersom). 

Hij komt niet voor een verassing te staan. Het enige verschil is dat hij mij moet dragen. 

Stel je nu eens voor dat ik op het paard ga zitten terwijl hij niet/nauwelijks over de bovengenoemde punten beschikt en ik het stukje communicatie ook niet heb meegenomen. Dat maakt het allemaal een stuk moeilijker. Het paard zal moeite hebben om mij te dragen en ook in onzekerheid worden gebracht omdat hij niet weet wat hij kan verwachten en wat hij moet doen. Dit kan angst en problemen opwekken. 

Basis

Grondwerk is ontzettend breed. De oefeningen zijn eindeloos. Dit is ook wat ik er leuk aan vindt!

Een aantal dingen waar je jezelf bewust van moet zijn als je vanaf de grond aan de slag gaat met je paard zijn:

• Lichaamstaal (wat voor effect heeft jouw lichaamstaal op het paard)
• Intentie (wat wil je overbrengen naar het paard)
• Gevoel (hoe breng je iets over naar het paard)

Dit lijstje is nog aan te vullen met een heleboel andere dingen maar met deze drie dingen vorm je al een goede basis om met je paard aan de slag te gaan. 

Je kan er bijvoorbeeld voor kiezen om met een touwhalster en leadrope aan de slag te gaan. Je paard leert deze volgen waardoor je oefeningen kan doen m.b.t. buigen, stoppen en sturen. Je kan er ook voor kiezen om los te werken. Hierbij is het paard in eerste instantie vrij om binnen de werkruimte te gaan en staan waar hij wil. Je bent hierbij extra aangewezen op de drie bovengenoemde punten omdat je verder geen lijn hebt om hem mee vast te houden.

Ik bekijk eigenlijk per paard wat het handigste is om te doen. In beide gevallen begin ik vaak met oefeningen waarbij het stukje tempo, richting aan geven en ‘stoppen’ het hoofdonderwerp zijn. Deze oefeningen zijn kort en krachtig, met als doel het paard te helpen om het juiste antwoord te vinden op mijn vraag. Het is (zeker bij jonge paarden) belangrijk om oefeningen niet te lang en te vaak in een sessie te doen. Dit is namelijk demotiverend. Het paard zal dan stoppen met zoeken naar een antwoord en beginnen met het tonen van verzet. Ook zal het de volgende sessie minder snel geneigd zijn om te gaan zoeken naar een antwoord.

Doet je paard dus iets waar jij niet om gevraagd hebt? Denk dan niet te snel dat hij ‘niet mee wil werken’ maar check dan even bij jezelf of de duur en het aantal oefeningen die je vraagt passend is bij het niveau en leervermogen van je paard.

Buiging

Het stukje ‘buiging’ vind ik ook belangrijk.

Een paard kan zich om verschillende redenen stijf in zijn lijf houden. 

1. Als een paard angstig is voelt hij zich sterker als hij zijn lijf stijf houdt. Als hij buigt is hij kwetsbaar. 
2. Het kan zijn dat er lichamelijk ongemak is door strakke spieren of blokkades in wervels/gewrichten. In dit geval is het verstandig om een lichaamsdeskundige zoals een sportmasseur, fysiotherapeut of osteopaat langs te laten komen.
3. Het paard is van zichzelf niet lenig en heeft simpelweg wat tijd nodig om soepel te worden.

Bij stijfheid op langer termijn kunnen er problemen op treden. Spieren en gewrichten worden niet correct gebruikt. Het paard wordt scheef en delen van het lichaam raken bekneld en overbelast. Daarna volgen er blessures. Als paardenliefhebbers is dat natuurlijk niet waar we naar streven.

Als het paard op de correcte manier buigt wordt hij ‘zacht’ in zijn lijf. Er komt een vorm van fysieke en mentale ontspanning. Een aantal voordelen van deze ontspanning zijn:

1. Bij mentale ontspanning staat het paard open voor de ontvangst van je hulpen.
2. De fysieke en mentale ontspanning maken het vinden van balans en het opbouwen van kracht en coördinatie makkelijker.
3. De fysieke ontspanning zorgt er in de beweging voor dat de spieren en gewrichten correct worden gebruikt.

Dit betekent uiteraard niet dat een paard meteen correct moet kunnen buigen. Het ene paard buigt heel makkelijk terwijl het andere paard bijna omvalt in een ruime bocht. Bij sommige paarden begin ik al met leadrope oefeningen in beweging. Terwijl ik bij het andere paard eerst maar eens in stilstand begin met een stukje meegeven op de druk van het touwhalster met als resultaat het buigen van de hals. Geef je paard alle tijd en ruimte om te ontdekken wat voor fantastische dingen hij allemaal met zijn lijf kan.

De kracht van belonen

We weten het allemaal maar ik wil het toch nog een keer benoemen: belonen werkt beter dan afstraffen. Geef vooral aan wat je paard goed doet in plaats van wat hij niet mag. Gebruik je stem, geef hem een aai, een kus op zijn neus, een brokje en neem eens een pauze. Al deze dingen zijn superbelangrijk om je guppie blij en gemotiveerd te houden. Bovendien zal hij het de volgende keer graag nog eens goed voor je willen doen.

 Maak het leuk

Verder vind ik het belangrijk om het leuk te houden. Ik varieer dan ook graag in mijn grondwerk door gebruik te maken van hulpstukken. Denk aan: Balkjes, pionnen, autobanden etc. Dit houdt het speels en interessant!

Lezen jullie de volgende keer weer mee?

Liefs, Eileen Hagoort                                                                                                 www.horseworks.nl