Droes bij paarden is de nachtmerrie voor iedere staleigenaar een paardenliefhebber. Het wordt veroorzaakt door de streptococcus equi, een bacterie. Deze bacterie leeft ook buiten het paard nog even door, en houdt van vochtig en koel klimaat. Juist in het najaar zie je dan ook helaas veel uitbraken. In waterbakken of een vochtig (gras-)weiland kan hij wel tot vier weken overleven. De bacterie verspreidt zich niet over lange afstanden door de lucht. Wel bij (semi)direct contact zoals bij drinken uit dezelfde waterbak, voerbak of staan in hetzelfde weiland. Ook indirect, dus via de handen, schoenen en kleding van de eigenaar of via stalgenoten kan droes van het ene paard op het andere worden overgebracht.
CIJFERS
Van de paarden die droes hebben gehad blijft 10% drager. 75% krijgt na het doormaken van de ziekte een verhoogde immuniteit tegen droes. Gemiddeld houdt dat voor een periode van 5 jaar aan. Bij de overige 25% is dat echter niet het geval: zij blijven net zo vatbaar als voorheen. Oudere paarden bouwen ook geen weerstand op tegen droes. De gemiddelde stalpopulatie is dus minder immuun dan men vaak denkt!
GEEN MELDINGSPLICHT
Paarden werden lange tijd grotendeels in stallen gehouden, waardoor uitbraken zeldzamer waren. Gelukkig zijn de leefomstandigheden voor paarden sindsdien wel verbeterd: veel paarden komen buiten en hebben sociaal contact met soortgenoten op de wei of paddock en in de stallen ernaast. Voor het uitbreken van droes is dat wel minder gunstig: een infectie kan zich sneller verspreiden. Bovendien gaan eigenaren meer met hun paard op pad: ze doen mee aan wedstrijden of gaan met hun paard op vakantie. Daarnaast worden er meer paarden uit het buitenland naar Nederland gehaald. Allemaal kansen voor de bacterie om zich te verspreiden. Realiseer je ook dat droes infecties vaak lang blijven bestaan, zeker in verhouding tot het rhino- en influenzavirus.
SYMPTOMEN
Tussen de kaaktakken en bovenop de keel liggen bij een paard lymfeknopen, deze worden het vaakst aangetast bij droes. De lymfeklieren gaan zwellen en die kunnen pijn met slikken veroorzaken. Paarden willen vaak niet eten en krijgen koorts. De tijd tussen de besmetting en het ontwikkelen van de symptomen is ongeveer 2 tot 6 dagen. De lymfeknopen worden uiteindelijk abcessen en breken open naar buiten. Soms breken de abcessen naar de keel of in de luchtzak door en zie je alleen dikke taaie neusuitvloeiing.
Door de zwelling rondom de keel kan een paard met droes ook wat benauwd worden. Vaak geneest droes binnen ca. 10-14 dagen uit zichzelf, als de abcessen eenmaal zijn doorgebroken herstelt het paard zich vaak snel.
COMPLICATIES
Zoals elke ziekte kent ook droes complicaties. In enkele gevallen is de zwelling rondom de keel zo groot dat een paard erg benauwd wordt en nauwelijks nog kan ademhalen. Er dient dan direct een dierenarts ingeschakeld te worden om het paard te behandelen.
Daarnaast is er de “verslagen droes”, de bacterie verplaatst zich dan via de bloedbaan naar andere plaatsen in het lichaam. Bij deze vorm van droes ontstaan abcessen in bijvoorbeeld de organen, de buikholte, de borstkas en/of de spieren. De kans op herstel is bij deze variant klein, de meeste paarden overlijden hieraan.
MAATREGELEN
Zoals eerder gezegd is droes een zeer besmettelijke ziekte, hygiëne is dus ook van groot belang om besmetting te voorkomen!
Paarden met droes dienen strikt gescheiden te worden. Verzorgers van zieke paarden moeten ook echt aparte kleding en schoeisel hiervoor gebruiken en heel goed handen wassen na contact met het zieke paard. Het advies is om op en rond stal te zorgen voor aparte routes voor de verzorgers van de zieke paarden, zodat er op geen enkele manier contact is. Door paarden te temperaturen kun je ze het beste monitoren. Paarden op een stal waar droes heerst zouden niet verplaatst moeten worden, ook niet voor wedstrijden of trainingen. Vermeld het ook aan hoefsmeden, instructeurs, tandartsen of dierenartsen, die kunnen hun planning hierop aanpassen. Neem hierin jouw verantwoordelijkheden!
BLOEDTEST
Vermoed je droes op stal of komt er een nieuw paard bij? Er is tegenwoordig een ELISA-bloedtest voor droes. Niet alle dierenartsen weten dit al, maar op deze link van het laboratorium vind je meer informatie.
Als de test positief is wordt, onder een roesje, de luchtzak gespoeld. Wat daar uitkomt wordt wederom getest. Deze test is 93% betrouwbaar. Het is dus mogelijk dat je desondanks toch de diagnose mist, maar de uitslag geeft wel een beeld. Is een paard drager? Dan zal hij of zij in de bloedtest positief zijn. Test het paard na het spoelen negatief? Dat is mooi! Helaas is dat geen garantie voor de toekomst, want hetzelfde paard kan later alsnog weer besmet raken! Daarom is een – bijvoorbeeld jaarlijkse- bloedtest aan te raden, afhankelijk van de omstandigheden. Een aantal stallen verplicht een negatieve Droes test bij “nieuwe” paarden.
BEHANDELING
Geef geen antibiotica, dit kan het doorbreken van de abcessen juist afremmen. Je kunt de abcessen schoonspoelen, bijvoorbeeld met een product op honigbasis.
Als het paard door de zwelling moeite heeft met eten kan het helpen om bijvoorbeeld wat slobber te geven. Het kan zinvol zijn om je paard te helpen door een (fytotherapeutisch)product te geven dat ondersteunt bij bacteriële infecties. Dit kan preventief, maar zeker ook bij reeds besmette paarden. Verder zijn ook diverse supplementen die de algehele weerstand en het immuunsysteem ondersteunen.
ENTING
Vaccinatie tegen droes bied helaas geen bescherming, het verzacht de symptomen. Een paard dat al geïnfecteerd is mag je niet enten. Als je voor het eerst vaccineert moet je deze tweemaal geven. Bovendien neemt de werking na 3 maanden al zichtbaar af en na 6 maanden moet je het weer herhalen. Zelfs door 2 x per jaar te enten kun je met de huidige enting dus maar nauwelijks jouw paard effectief beschermen tegen Droes.
LET OP!
Bij enige twijfel aan de diagnose en/of het verloop van de ziekte, dient er altijd een dierenarts te worden geraadpleegd!
Bron: NMLHealth.com
